ارزش گذاری سهام شرکت‌های دانش بنیان (بخش دوم)

1-2روش بازاری

روش بازاری مبتنی بر شناسایی و مقایسه شرکتهای تقریبا مشابه در صنعت می باشد که در زمان حال یا در دورهای نه چندان دور سهام آنها مورد مبادله قرار گرفته است. بنابراین دراین روش رویدادهای واقعی ارزشگذاری مربوط به سایر شرکت های مشابه، مبنای محاسبات است.

استفاده از ضرایب، معمول ترین نوع چنین مقایسه هایی است. از جمله مهمترین این ضرایب میتوان به نسبت قیمت به درآمد  (P/E)که یکی از معیارهای پرکاربرد برای قضاوت در مورد ارزش بازار سهام است، اشاره کرد. این نسبت که به طرق مختلف به عنوان یکی استانداردهای صنعت در اختیار تحلیلگران قرار می گیرد، بیان می کند که بازار، حاضر به پرداخت چند دوره از درآمد سهم برای خرید آن سهم می باشد. به عبارت دیگر اگر کل درآمد قابل توزیع به هر سهم تقسیم بر قیمت جاری سهم را بازده درآمدی هر سهم درنظر بگیریم، بسیاری از سرمایه گذاران ترجیح می دهند به معکوس این نسبت که همان نسبت قیمت به درآمد است توجه کنند. لازم به ذکر است درآمد شرکت با آنچه که بصورت تقسیم سود در اختیار سهامداران قرار می گیرد متفاوت است. در این روش، سود تقسیمی ملاک عمل نمی باشد بلکه درآمد شرکت، بدون توجه به آنکه توزیع درآمد به صورت سود تقسیمی مد نظر باشد یا انتقال آن به اندوخته ها، در محاسبه وارد می شود.

در تفسیر این نسبت باید دقت کرد. برخی معتقدند افزایش این نسبت باعث کاهش ارزش سهام می شود چرا که بالا بودن این نسبت به معنی بازده کم می باشد. دلیل این تفسیر این است که نسبت قیمت به درآمد معکوس نرخ بازده سهام است و بنابراین هرچه بازده سهام کمتر باشد این نرخ بیشتر می گردد. استدلال دسته دیگر این است که هرچه نسبت قیمت به درآمد بیشتر باشد نشاندهنده آن است که سرمایه گذاران نسبت به سود تقسیمی آینده خوشبین تر هستند و بنابراین حاضر به پرداخت تعداد دوره بیشتری از درآمدها به ازاء خرید سهم می باشد. دیدگاه دوم بیشتر مورد پذیرش است. بنابراین می توان گفت با وجود درآمدهای مورد انتظار برابر برای دو شرکت، قیمت سهام شرکتی که نسبت قیمت به درآمد بیشتری دارد، بیشتر است و این بدین معنی است که سرمایه گذاران نسبت به توزیع سود، افزایش درآمد و سود، و ریسک پرداخت سود از جانب شرکت دوم خوشبین تر هستند.

برای استفاده از این نسبت و محاسبه ارزش، دانستن دو چیز ضروری است:

درآمد جاری هرسهم

نسبت قیمت به درآمد

 

با ضرب کردن درآمد هر سهم در نسبت قیمت به درآمد میتوان قیمت سهم را تعیین نمود. اگر در نسبت P/Eعامل رشد درآمد هرسهم نیز در نظر گرفته شود شاخص دیگری بدست میآید که به شاخص PEG معروف است. فاکتور رشد قیمت به درآمد PEGدر واقع از تقسیم نسبت قیمت به درآمد بر نرخ رشد سالانه درآمد بدست می آید. سهام دو شرکت با نسبت قیمت به درآمد برابر و درآمدهای مشابه ممکن است در عمل به قیمت متفاوتی مورد مبادله قرارگیرد چرا که انتظار افزایش این درآمدها متفاوت است.

نسبت قیمت به ارزش دفتری، شاخص دیگری از این دست می باشد که در مواردی که اطلاعات مربوط به تقسیم سود یا حتی درآمدهای آتی موجود نمی باشد، با وجود اعتبار کم نزد تحلیلگران و البته با کمی احتیاط و در نظر گرفتن برخی ملاحظات، میتواند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین شاخص قیمت به نرخ فروش بیان میکند میتوان ارزش سهام یک شرکت را به میزان فروش آن نسبت داد. این شاخص نیز اعتبار زیادی ندارد چرا که برای مثال حاشیه سود در میان صنایع و حتی شرکتهای مختلف به شدت متغیر است و نمیتوان نسخه واحدی را بر اساس میزان فروش عرضه کرد.

2-2چالشهای روش بازار محور

روشهای معمول مقایسه ای در ارزشگذاری شرکتهای نوپای فناوری محور، نتایج خوبی را به همراه نخواهند داشت. علت اصلی این پدیده را باید در شرایط خاص آن دنبال کرد. اگرچه استفاده از اطلاعاتی مثل درآمد ناخالص و ضریب P/E مناسب می تواند نتایج مناسبتری از دیگر شاخصها داشته باشد با این حال شرایطی مثل عدم وجود داده های تاریخی در مورد عملکرد شرکت و یا وجود درآمدهای منفی برای یک دوره اولیه، عملاً استفاده از این چنین ضرایبی را ناممکن خواهد کرد. از طرفی یکی از اساسی ترین مشکلات در روشهای بازار محور یافتن شرکتی یا شرکتهایی است که قابلیت مقایسه مناسبی را با شرکت تحت ارزشگذاری دارا باشد. بسیاری از شرکتهایی که در زمان ارزشگذاری یک شرکت نوپا می توانند به عنوان مقایسه انتخاب شوند، از بسیاری از جنبه ها که از جمله آنها میتوان به میزان و نوع درآمدها، گستره عملیاتی، تنوع محصولات، پیشینه تاریخی و مرحله چرخه عمر شرکت اشاره کرد، متفاوت از شرکتهای نوپا می باشند. تمام ملاحظات ذکر شده، در نهایت منجر به کم دقتی روش بازار محور معمول در ارزشگذاری سهام تکنولوژی می گردد. اگرچه نباید از نظر دور داشت که از مقایسات بازاری چندان هم بی منفعت نیست چرا که دست کم اطلاعاتی هرچند نادقیق در مورد وضعیت رشد بالقوه کل صنعت بدست خواهد داد.